KRONIKI HISTORYCZNE MICHALOWA

W ostatniej dekadzie XVIII w. (lata 1790-te) mieszkał w Michalowie kowal Kajetan Warszawski. Wiemy to z akt kościelnych kościoła p. w. św. Mikołaja w Szczebrzeszynie. Kajetan Warszawski ur. się w 1744 r. w Szczebrzeszynie w licznej rodzinie Warszawskich. W 1786 Kajetan poślubił Agnieszkę Majda ur. 1768. Rodzina wkrótce po ślubie osiadła w Michalowie. Tu w 1789 r. rodzi im się syn Michał, który wkrótce umarł. Następnemu synowi ur. w 1791 r. nadano też imię Michał a w 1796 r. przychodzi na świat w Michalowie syn Franciszek.1 Spis Folwarku Michalów z roku 1796 wymienia: Rezydencja (dwór z roku ok 1730) za posesori (dzierżawy) JW Pana Jarzyny, podważony i zreperowany. Oficyny stare i nienadające się do reperacji. Piwnica przy dworze z cegły i kamienia. Sernik w dziedzińcu. Chlew na drób i trzodę. Obora. Studnia z żurawiem w stanie dobrym. Wozownia. Stajnia z zasiekami i komórkami na rzeczy. Lamus naprzeciw dworu. Spichlerz, stary. Gumno z jedną stodołą i ośmioma brogami. W ogrodzie chałupa dla ogrodnika w złym stanie. Studnia w ogrodzie z cembrowiną dębową i żurawiem. Młyn na rzece Wieprz o dwóch kamieniach. Karczma zajezdna pod brzeziną (Babią Górą). Spis wymienia że we wsi było : gruntów ornych 316 morgów, łąk 96 morgów z których pozyskiwano 240 wozów siana. Pastwisk 83 morgów. Ogrodów 7 morgów. Lasu morgów 404. Ponadto spis wymienia sprzęty na wyposżeniu folwarku i ogrodu. W spisie sprzętów nie pominięto "pary kajdan dla Delikwętów" opis dworu z detalami Z opisu wynika, że cały folwark otoczony był płotem z żerdzi i wjazd na ten teren był możliwy przez 2 bramy. Jedna od strony rzeki, dziś można by umiejscowić ją tam gdzie jest obecny wjazd na podwórze folwarczne. W inwentarzu napisano od strony rzeki bo tu gdzie jest dziś rów była druga odnoga rzeki Wieprz. Drugą od drogi wiodącej ze Szczebrzeszyna. (dziś byłoby to w okolicy bloków mieszkalnych). Nocą całości ogrodzonego folwarku pilnował stróż uzbrojony w siekierę. Powodem spisu z roku 1796 była prawdopodobnie zmiana posesora (dzierżawcy). Umowę o nową dzierżawę Michalowa i Rozłop podpisano z Ignacym Radomyskim (1748 - 1820) w dniu 16 lipca 1796 roku. Umowa obejmowała dzierżawę na lat sześć do 1802 roku . Dokument podpisał hr. August Zamoyski (1729 - 1800) i dzierżawca. Za dzierżawę miał Radomyski odprowadzić do skarbu Ordynacji sumę 6353 zł. (umowa).2 Opis karczmy zajezdnej z roku 1796. W roku 1800 wybudowana została nowa rezydencja (dwór) w miejscu poprzedniego starego dworu z około roku 1730. W spisie z 1796 roku. Dokonujący czynności spisowych napisał o dworze: Ten budynek ze wszystkim dobrze opatrzony. Dlaczego 4 lata po tym spisie wybudowano nowy dwór?. W rezydencji tej mieszkał Rachmistrz folwarku. Spis budynków w obrębie folwarku z roku 1807 oprócz wymienionej rezydencji wymienia: mieszkanie Dyspozytora w stanie dobrym. Piwnice murowaną bo stara w ruinę popadła. Zdezelowany Sernik na dziedzińcu. Chlew na drób i trzodę pod dachem. Karmnik. Oborę , którą częściowo wyremontowano w 1807 roku, lecz obecna sytuacja wymaga nowej i obszerniejszej. Studnię z żurawiem o dębowej cembrowinie. Wozownia przy której znajduje się stajnia na konie dyspozytorskie. Stajnia. Lamus naprzeciw rezydencji. Spichlerz. Młocarnia. Stodoła od strony zachodniej. Stodoła od strony wschodniej. Odnowiona chałupa w ogrodzie dla ogrodnika. Studnia w ogrodzie. Młyn na rzece Wieprz o dwóch kamieniach. Dom dla młynarza skarbowy w 1804 roku wybudowany. Karczma zajezdna pod brzeziną (przy Babiej Górze) . Cegielnia z dwoma szopami, izbą dla strycharza i studnią pod dachem z gontu, z kołem i sznurami . Do folwarku należała też Cerkiew Ruska której dach wymagał reperacji bez plebani w Rozłopach. Spis wymienia, 343 morgów ziemi ornej, łąk 115 morgów i 83 morgów pastwisk. Spis wymienia wiele powinności pańszczyźnianych czy czynszowych, które chłopi powinni byli wykonywać dla dworu w Michalowie. Jednym z wielu czynności był dowóz zboża do portów. Chodzi o port na rzece San w Krzeszowie oddalonym od Michalowa ok. 60 km i do portu na Wiśle w Bliskowicach (ok. 90 km). Chłop miał zabrać na wóz ok. 5 do 6 korców zboża na parę koni (ok. 500 kg). Była to bardzo wyczerpująca podróż. W 1828 r. w czacie transportu do Bliskowic zmarł w Gościeradowie Jan Kobylarz gospodarz z Deszkowic. (W 1838 r. syn jego Maciej zapoczątkował ród Kobylarzów michalowskich, który w Michalowie trwa do dziś). W spisach już od roku 1736 pojawia się nazwa obszaru uprawnego w Michalowie zwanego Przymiarkami. Był to obszar użytkowany przez chłopów na warunkach czynszowych lub pańszczyźnianych. Inny obszar, który powtarza się w inwentarzach spisowych to Prószkowszczyzna.I te nazwy kiedyś stworzone trwały przez wieki.3 1. APL. Szczebrzeszyn. Kościół św. Mikołaja. Akty urodzenia nr.: Liber/1789/1791/1796. 2. APL. Inwentarz dóbr części Deszkowic do folwarku Michalowa należący. 1796. Syg. 35/71/0/2.1.2/239. 3. APL. Inwentarz dóbr Michalowa na gruncie w roku 1807 spisany. Syg. 35/71/0/3.3.3/2567.