KRONIKI HISTORYCZNE MICHALOWA |
W latach 1833-1835 w Michalowie zniesiono pańszczyznę a w jej miejsce oczynszowano chłopów. Chłop płacił czynsz za użytkowaną ziemię, lecz nie był jej właścicielem. W związku z tym zatrudniono poborców. W roku 1843 poborcą czynszu w Michalowie był Michał Grzybowicz (ur. 1796). Folwark Michalów wraz z folwarkiem w Deszkowicach (ok. 200 ha.) wydzierżawiony został w 1835 roku przez Andrzeja hr. Zamoyskiego, który utworzył w nich gospodarstwa wzorcowe. W Michalowie istniało poletko doświadczalne, gdzie przeprowadzano badania z zastosowaniem nawozów organicznych. W 1835 w Michalowie mieszkał Jan Pasierbski (1808-1843) , który był kontrolerem Folwarków Klucza Szczebrzeskiego. Pasierbski pochodził z Uhrynowa (obecnie Ukraina). Zanim został kontrolerem klucza szczebrzeskiego, był dzierżawcą części majątku Krynice. W Michalowie Pasierbskim urodziło sie dwoje dzieci. Konstanty w 1834 r. i Teodor Franciszek w 1835 r. W 1858 r. Konstanty był kancelistą w Prokuraturze Lubelskiej.Jan Pasierbski zmarł w Tarnawatce W tym czasie zarządcą Klucza Szczebrzeskiego w którego skład wchodził Folwark Michalowski, był Adam Chrząstowski (1801-1847)- mieszkał w Zwierzyńcu. Pisarzem prowentowym w folwarku był Karol Szyjkowski (1812-1874). Mieszkał w Michalowie i pełnił tą funkcję w latach 1838 -1848. W 1841 roku Karol Szyjkowski poślubił córkę murgrabiego pałacu Katarzynę Kurczewską (1811-1875). W 1847 roku Szyjkowski wymieniany jest raz jako Rządca Folwarku Michalów innym razem jako ekonom. W okresie późniejszym dzierżawił Chomenciska i Stary Zamość. W końcowym etapie swojego życia był rządcą folwarku w Niedzieliskach, gdzie zmarł. Długoletnim murgrabią Pałacu po Sebastianie Smagalskim (zmarł w 1820) był Paweł Kurczewski (1783-1847). Na cmentarzu w Wielączy zachował się nagrobek Pawła Kurczewskiego (zdjęcie wykonała Pani Ewa Wróbel) (zdjęcie) . Dokumenty wskazują, że tą funkcję pełnił w latach 1818-1847. Tak opisuje w roku 1827 przyjęcie uczniów Szkoły Zamoyskich w Szczebrzeszynie przez St. Kostkę Zamoyskiego jeden z uczniów uczestniczących w przyjęciu: „w 1827 na roczne egzamina przyjechał ordynat Stanisław z żoną i wszystkimi dziećmi. Po dopełnionym egzaminie zaprosił wszystkich uczniów celniejszych na suty bal. Pałac był oświecony przez uczniów z cyfrą jej i jego, ogród iluminował staruszek burgrabia pałacowy" (Tym "staruszkiem" był Paweł Kurczewski- wdowiec. W 1837 roku poślubił pannę Annę Antoszewską lat 33 mającą. Paweł Kurczewski miał jeszcze drugą córkę z pierwszego małżeństwa -Wiktorię, która w 1836 r. wyszła za Stanisława Bielańskiego. Bielański był oficjalistą OZ, mieszkał w Warszawie. Widocznie uczeń opisując to zdarzenie po wielu latach pomylił Kurczewskiego z sędziwym marszałkiem dworu Mikołajem Stępowskim). Opiekę nad zastawą, srebrami, bielizną stołową, nakrywanie do stołu prowadzenie dodatkowej kuchni w pałacu zajmował się kredencerz. W latach 1830-1852 był nim pochodzący z Maciejowic Jan Łukasiewicz (1802-1852). Ożeniony z Ludwiką Janiszewską (1820-1885) córką oficjalistów przy pałacu. Janiszewska urodziła się w Sieniawie. W pałacu pracował od 1832 r. Tutaj w 1845 roku urodził się jego syn Stanisław (1845-1902), który był nadleśniczym w lasach Ordynacji Zamojskiej. Zmarł przy pałacu jako gracjanista (emeryt). Jan Łukasiewicz pochowany jest na cmentarzu w Wielączy. Jego żona i syn Stanisław spoczywają na cmentarzy w Szczebrzeszynie. Do dziś (2019 r.) zachowały się ich groby. (groby te znajdują sie w pobliżu pomnika Powstańców Styczniowych, zaraz za nim idąc do bramy po prawej stronie) (zdjęcie) , (Więcej o Łukasiewiczach) Z okolic Maciejowic pochodziła także rodzina Kaczorowskich W latach 1835-1843, stolarzem przy pałacu był Tomasz Kopnicki (ur. 1819). W latach późniejszych przeniósł się do Deszkowic gdzie zajmował się stolarką przez długie lata wraz ze swoimi synami. W polskich arystokratycznych domach w XVIII i XIX wieku zatrudniano guwernerów. Byli to młodzi wykształceni ludzie, którzy uczyli dzieci arystokratów wychowania i języków obcych. Szczególnie języka francuskiego. W latach 1840 –tych guwernerem u Zamoyskich był Francuz Maria Amable Parfait Lefrancois i Anglik Benjamin Chilcott. Około roku 1840 przybył do pałacu ogrodnik Franciszek Sieragowski (ur. 1812-1895). W 1842 r. zakłada on przy pałacu szkołę ogrodniczą, która funkcjonowała w latach 1842-57. Uczniami jego byli między innymi ogrodnicy Jan Turowski (ur. 1823), Mateusz Mazurek (ur. 1821), Grzegorz Skrzypia (ur. 1819) oraz Maciej Gadejski (1821-1874). Gadejski urodził się w Krzeszowie. W późniejszych latach Maciej Gadejski był ogrodnikiem w Czumowie koło Hrubieszowa, gdzie zmarł. Tutaj rodzą się jego dzieci z żony Katarzyny (1810-1894 ). Kiedy przypałacowy ogród został wydzierżawiony na 12 lat, rodzina Sieragowskich wyjechała z Michalowa do miejscowości Wyżnica koło Kraśnika gdzie dzierżawili folwark. Około 1869 r. powrócili ponownie do Michalowa i zamieszkali przy pałacu. Tu w 1894 r. zmarła jego żona. Syn Adam urodzony w Michalowie w 1845 r. przebywał w Warszawie. Po ożenieniu się w Brześciu powrócił spowrotem do Pałacu w Klemensowie w latach 1880 – tych i objął funkcję zarządcy pałacu. Drugi syn Tymoteusz (1848) mieszkał w Warszawie.Brat bliźniak Tymoteusza Paweł, był znanym lekarzem w Warszawie. Franciszek Sieragowski zmarł w Warszawie ale oboje Sieragowscy spoczywają na szczebrzeszyńskim cmentarzu. (wiecej o rodzinie Sieragowskich)
|