KRONIKI HISTORYCZNE MICHALOWA

W latach 1843-50 mieszkał w Michalowie nauczyciel prywatny Stanisław Sobolewski ur. 1802 r. Pochodził z Potoku Ordynackiego. W latach 1837- 1843 pracował jako nauczyciel w Starejwsi koło Bychawy. Tam w Starejwsi poślubił w 1839 r. Teresę z Chwalibogów. Ojciec Chwalibogówny był właścicielem części Starejwsi. Krótko po przyjeździe do Michalowa w 1846 r. zmarła jego żona szlachcianka Teresa urodzona w Starejwsi. W tym samym roku Sobolewski poślubił pozostająca na służbie w Michalowie Rozalię Dziurawcówną ur. W 1824 roku. W 1845 roku michalowskim szynkarzem był Stanisław Grodzicki (ur. 1801). W tym czasie w Michalowie pojawił się nowy młynarz Antoni Zwolak (ur. 1809 r.) Michalowskim kołodziejem był Maciej Naj ( ur. 1803 r.)Naj zanim przybył do Michalowa mieszkał w Sitańcu, gdzie ożenił się z kolonistką Klajnówną . Był kolonistą urodzonym w Austrii. Przed przybyciem do Michalowa rodzina Najów mieszkała w Chomęciskach. Najom w Michalowie urodziło się czworo dzieci. Troje zmarło w roku 1852. Prawdopodobnie dzieci zmarły na zaraźliwą chorobę. W Michalowie mieszkali kilkanaście lat. Potem przenieśli się do miejscowości Huszczka pod Skierbieszowem. Kołodziejom wydzielano tyle drzewa by robili wozy tylko dla lokalnej społeczności. Nie mogli sprzedawać ich poza Ordynację 30 czerwca 1849 roku rodzi się w Michalowie Felix Kaczorowski , dziadek Papieża Jana Pawła II. Ojciec Felixa, Mikołaj Kaczorwski (1797-1872) przybył do Michalowa wraz z żoną i synami, Antonim i Stanisławem (1830-1834) w latach 1830-31. Początkowo rodzina zamieszkała w budynkach przy pałacu. Z Mikołajem przybyła także jego siostra Anna Julianna (ur. 1812 w Magnuszewie - 1854), która w 1834 wyszła za mąż za michalowskiego stolarza Walentego Czubińskiego. W dokumentach kościelnych stwierdzono, ze w Michalowie przebywa od lat czterech. Po smierci Czubińskiego w 1836 r. Anna wyszła ponownie za mąż w 1838 r. za stolarza Klawisza ze Zwierzyńca Klawiszowie nadal mieszkali przy pałacu. Po pewnym czasie rodzina Klawiszów przeniosła się do Maszowa koło Płonki. Anna zmarła w 1854 r. w szczebrzeskim szpitalu. Jej mąż Jan Klawisz zmarł w 1858 r. w Rudniku obecnie pow. krasnostawski. Kilka lat po tym, ojciec Felixa, Mikołaj Kaczorowski przenosi sie tymczasowo do Warszawy w 1854 roku., gdzie piastował posadę stangreta i mieszkał przy pałacu Zamojskich na Nowym Świecie Ok. 1865 roku przeniósł się już na stałe do Warszawy, gdzie zmarł w 1872 roku. Pałacem warszawskim zarządzał w tym czasie Franciszek Sawary (właściwie Savary)(ur. 1812) w Szwajcarii. Ojciec jego Franciszek i matka Zofia z domu Rigoletto przybyli do Polski i w miejscowości Pacyna na Mazowszu byli producentami serów szwajcarskich. Franciszek Sawary (junior) był w latach 1830-tych i początkiem lat 1840-tych kamerdynerem w pałacu w Klemensowie a potem pisarzem w michalowskim folwarku. Franciszek Sawary ożeniony był z Zofią z Kuczyńskich. Sawarym urodziło się w Michalowie czworo dzieci: Adam Seweryn w 1834 r., Leon Aleksander w 1836 i Stanisław (1838-1887). Syn Stanisław był lekarzem, pracował i zmarł w Warszawie i Marianna w 1839 roku. Jak wspomniano powyżej Franciszek Sawary wyjechał do Warszawy i tam zarządzał pałacem Zamoyskich na Nowym Swiecie. W Warszawie zmarła jego żona Zofia. W 1855 roku Franciszek żeni się ponownie z wdową Antoniną Piegłowską z domu Głębocka, pochodzącą z ówczesnego Księstwa Poznańskiego. I tutaj jest dość dziwna sytuacja. Oto w roku 1860 Franciszek Sawary w obecności świadków chrzci dwoje dzieci: Franciszka ur. w 1850 r. i Feliksa ur. w 1851 r.. Przy chrzcie podano, że urodziła je druga żona Franciszka Sawarego z domu Głębocka. Brak jest wiedzy o dalszych losach Franciszka Sawarego. W 1863 roku po zamachu na Fiodora Berga wnętrze pałacu zostało kompletnie zniszczone, pałac spalony a mieszkańcy i służba zostali pobici. Zapewne F. Sawary był świadkiem wyrzucenia na bruk fortepianu Fryderyka Chopina. Prawdopodobnie Sawarowie musieli szukać innej pracy i innego miejsca zamieszkania. W okresie międzywojennym, ktoś z rodziny Sawarów poszukiwał swoich przodków w parafii Szczebrzeszyn. Kiedy skończyła sie umowa na dzierżawę propinacji bodaczowskiej Andrzejowi Grau w 1849 r., wydzierżawiła Ordynacja tą propinację na okres 1849-1856 Waleremu Gołębiowskiemu. Umowa obejmowała kilka wsi w tym Michalów. Gołębiowski miał prawo w tym okresie produkować i dostarczać alkohol do karczm w tych wsiach, także do dwóch karczm w Michalowie. Rymarzem w przypałacowej stajni i wozowni był Antoni Kaczorowski (1826-1905), starszy brat Felixa Kaczorowskiego. W 1850 r. w dokumentach podaje swoją profesję jako rymarz i mieszka przy pałacu a w 1856 mieszkał w folwarku. Według Tabeli Likwidacyjnej sporządzonej w roku 1864, Antoni dzierżawił w Michalowie dwie opuszczone osady o areale około 28 ha. Za które płacił czynsz. Prawdopodobnie nie otrzymał tej ziemi po uwłaszczeniu w 1864 r. W 1869 r. A. Kaczorowski mieszkał już w Szczebrzeszynie i zajmował się rymarstwem. W roku 1851 Ekonomem w michalowskim folwarku był Tomasz Watson (junior)(1830-1875). Ożeniony z Katarzyną z Golińskich (1835-1875). Urodził się w miejscowości Jadów na Mazowszu. W 1854 T. Watson był Ekonomem w folwarku Deszkowice. Zmarł w miejscowości Kiełczew na Mazowszu. W akcie zgonu zapisano "poddany angielski"?. W Parafii Szczebrzeszyn Tomasz Watson (senior)(1792-1837), pojawił się w roku 1835 r. gdzie dostał w dzierżawę folwark Kulików i tu zmarł. Tu urodził się jego najmłodszy syn Andrzej Władysław w 1835 r. Żona Anna Watson nie potrafiła utrzymać dzierżawy Kulikowa i ją zadłużyła. OZ poszła jej na rękę i umorzyła dług ze względu na niepełnoletnie dzieci. Potem Anna Watson przez długie lata mieszkała w michalowskim folwarku. Przodkowie Watsonów przybyli do Polski z Anglii. Dzieci Tomasza (seniora) i Anny Watson z Pringlów: Córka Karolina urodziła się wg. aktu małżeństwa w roku 1820 w Janówce. Akt ten nie podaje w jakiej parafii leżała ta Janówka . W 1839 r. wyszła za Jakuba Zielińskiego ze Szczebrzeszyna. W 1841 r. Jakub Zieliński przedstawiał się jako posesor części Nielisza. Zieliński zmarł w 1849 r. w Szczebrzeszynie. W akcie zapisano, że był dzierżawcą „Wulki”. Tomasza (junior) i Elżbieta (prawdopodobnie bliźniacy) urodzonych jak wynika z aktów ich małżeństw w 1830 r. w Jadowie. Andrzej Władysław urodził się w 1835 r. w Kulikowie. Miejsce Watsona (juniora) w 1854 zajął w michalowskim folwarku Jan Walenty Golian (Gollian). Jan Golian (1778-1825) urodził się w Krumlovie w Czech i był leśniczym w lasach ordynackich. W 1811 r. zmarła jego żona Marianna z Niźiców. Jako wdowiec w 1812 r. poślubił Rozalię Olszewską a po jej śmierci w 1819 roku poślubił Annę Czechównę, córkę leśniczego z Michalowa. Jan Golian popełnił prawdopodobnie samobójstwo. W akcie zgonu zapisano: w Zwierzycu został zastrzelony własną ręką swoją. Jan Walenty Golian urodził się w 1831 r. z ojca niewiadomego i nadano mu nazwisko Golian. Jan Walenty Golian ożeniony był z siostrą Tomasza Watsona Elżbietą. Około roku 1857, Tomasz (junior) wyjechał do Sadownej w pow. Węgrów Podlasski był tam ekonomem. W Sadowej urodził się jego syn Tomasz (2xjunior)(1859-1927). Od Tomasza 2xjunior zaczęła się linia Watsonów lubelskich, wożuczyńska czy Siennicy Różanej. Do Sadowej Tomasz zabrał swojego najmłodszego brata Andrzeja Władysława, który był także ekonomem w parafii Sadowne i tam się ożenił. (Więcej o Watsonach)