KRONIKI HISTORYCZNE MICHALOWA

Na początku XX wieku zaczęło dorastać drugie pokolenie młodych mieszkańców po reformie uwłaszczeniowej z 1864 r. Ziemi nie przybywało. Gospodarstwa ulegały rozdrobnieniu. Wielu młodych michalowian w latach 1909 – 1914 postanowiło szukać szczęścia w USA. Część z nich pozostała w USA na stałe, część wróciła i za zarobione tam pieniądze dokupiła ziemi lub wybudowała domy. (tutaj lista wyjazdów do USA) Do folwarku należała również cegielnia i klinkiernia położona na terenie późniejszego lotniska. O tym, że przy michalowskim folwarku hodowano bażanty i zatrudniano do tego wykfalifikowanych pracowników wspominano już powyżej w historii wsi. Na początku pierwszej połowy XIX w. bażantarnia znajdowała się na południe od folwarku o ok. 400 m. Na początku XX wieku. Starą bażantarię zlikwidowano. W 1911 r. powstał projekt nowej bażantarni. Projektantem budynku bażantarni był budowniczy ordynacki Aleksander Szymański (to był teść dr. Zygmunta Klukowskiego). Budynek miał 144 łokci angielskich długości (44 mb.). Budynek usytuowano na terenie parku obok t. zw. "domku strzelca" tyłem do przebiegającej obok drogi wzdłuż parku. Domek i bażantarnia tworzyły duże podwórko. W okresie międzywojennym strzelcem, który tam mieszkał był Kużma pochodzący z Michalowa i on też zajmował się bażantami. Po wojnie mieszkał tam jego syn Bolesław. Budynek ten stał tam jeszcze na początku lat 1960-tych. Bolesław Kuźma w latach 1950-tych hodował w tym budynku indyki i miał sporą pasiekę. Od ok. 1912 roku administratorem tutejszego folwarku był Adam Grabkowski , były pełnomocnik Plenipotenta OZ Karola Czarnowskiego do zarządzania wydziałem rolnym w OZ. Zastąpił on na tym stanowisku Dygurskiego. A. Grabkowski w latach 1930-tych był prezesem Polskiej Akcji Katolickiej na okręg Szczebrzeszyn. (dowód) Żona Grabkowskiego Ludwika udzielała się społecznie w Kole Polskiej Macierzy Szkolnej (w 1918 była prezesem koła w Klemensowie do którego należał Michalów) a także wraz z hrabiną Marią organizowała kursy gotowania i szycia dla dziewcząt z pałacu, wsi i folwarku. Ludwika Grabkowska była także w zarządzie schroniska dla sierot pod wezwaniem św. Antoniego w Radecznicy. Adam Grabkowski w 1916 r. został mianowany Sędzią Pokoju w Szczebrzeszynie. Podczas zarządzania folwarkiem Michalów, A. Grabkowski organizował wielkie polowania. W styczniu 1918 r. Odbyło się polowanie śmietanki ziemian nie tylko z woj. Lubelskiego. Podczas tego polowania zdarzył się nieszczęśliwy wypadek. Kula odbita od zmarzniętego drzewa ciężko raniła Jerzego hr. Morstina, właściciela dóbr Kwilina w woj. Kieleckim. Hrabiego Morstina przewożono do szpitala w Krakowie, niestety zmarł w drodze. Prawdopodobnie pod koniec 1939 r. Grabkowscy opuścili Michalów i udali się do Kamiennej, gdzie mieli swój dworek. Wieś i dworek w Kamiennej w XIX w. był własnością Masłowiczów, który przejęli potem Adam i Ludwika Grabkowscy. A. Grabkowski opuszczając Michalów gdzie zarządzał folwarkiem od ok. 27 lat, prawdopodobnie obawiał się aresztowania przez Niemców. W okresie międzywojennym był znanym działaczem Stronnictwa Narodowego i społecznikiem. Po Grabkowskim zarządcą został Gradowski. Gradowski opuścił folwark w II połowie 1944 r. Po nim objął tą funkcję Bogumił Paul, który przybył do Michalowa w 1943 roku. (Tak zapamiętał i opisał Grabkowskich Z. Klukowski). W 1914 roku rozpoczęto budowę domu dla ekonoma na terenie folwarku. W latach 1959/1965 w budynku tym mieszkał i przyjmował felczer medycyny. Wejście do tego domu było formie portyku na kolumnach. W archiwum zachował sie rysunek techniczny rzutu tego domu. Wymiary podane są w stopach angielskich. Rysunek wykonał budowniczy ordynacki Aleksander Szymański. (rysunek)